تامین نور مناسب گلخانه| روش های تامین نور گلخانه| تامین روشنایی گلخانه

تامین نور و روشنایی مناسب گلخانه تاثیر زیادی در بهبود رشد گیاهان دارد. به همین دلیل گلخانه داران به این نکته توجه بسیار ویژه‌ای دارند و با استفاده از روش های مختلفی نور مورد نیاز گلخانه خود را تامین می کنند. بر اساس تحقیقات صورت گرفته توسط دانشمندان افزایش یک درصدی نور باعث افرایش 1.25 درصدی رشد محصولات گلخانه‌ای خواهد شد. روش های مختلفی برای تامین نور گلخانه وجود دارد. در این مقاله‌ قصد داریم درباره روش های تامین نور گلخانه و فواید استفاده از نور مصنوعی در گلخانه ها صحبت کنیم.

معرفی سه راهکار مفید برای تامین نور مناسب گلخانه

استفاده از نایلون عریض به عنوان پوشش گلخانه ها و تجمع گرد و غبار روی نایلون باعث کاهش ورود نور مورد نیاز گیاهان به داخل محیط گلخانه می‌ شود. برای تامین نور گلخانه سه روش وجود دارد:

• تمیز نگه داشتن پوشش گلخانه

به مرور زمان نایلون‌های استفاده شده به عنوان پوشش گلخانه هم از سمت داخل و هم از سمت خارج به دلایل مختلفی مانند تجمع گرد‌و‌غبار، خزه‌ها، جلبک‌ها، آلودگی‌ها، شن یا ماسه و غیره دچار کثیفی می شود. کثیف شدن پوشش گلخانه در کاهش نور تاثیر بسزایی دارد و محل مناسبی برای رشد عوامل بیماری زا ایجاد می‌کند. با تمیز کردن سطح خارجی و داخلی پوشش گلخانه می توان نور مورد نیاز گیاهان را تامین کرد و عوامل بیماری زا را از بین برد. برای افزایش طول عمر و مقاومت پوشش گلخانه در برابر شستشو و تمیز کردن باید از نایلون های چند لایه استفاده شود.

• جلوگیری از ایجاد شبنم روی سطح نایلون گلخانه

گرما و رطوبت موجود در هوای داخل گلخانه باعث می شود که روی سطح داخلی نایلون گلخانه ای قطرات شبنم ایجاد شود. دلیل ایجاد قطرات شبنم اختلاف دمای بین هوای بیرون و هوای داخل گلخانه است. تجمع شبنم روی سطح نایلون میزان نور را تا بیست درصد کاهش خواهد داد و به کاهش رشد گیاهان و محصولات گلخانه ای منجر خواهد شد. یکی از روش های مفید برای حل این مشکل استفاده از نایلون های حاوی مواد افزودنی ضد شبنم به عنوان پوشش گلخانه می باشد.

• کم کردن بازتاب پوشش گلخانه

وقتی نور به سطح نایلون گلخانه می تابد، مقداری از آن به داخل گلخانه وارد می شود و توسط گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد و مقداری از آن نیز توسط نایلون بازتاب می شود. زمانی که در روزهای ابری میزان نور خورشید از شدت کمتری برخوردار است. بازتاب نور باعث می شود که نور مورد نیاز برای رشد گیاهان فراهم نشود‌. برای تامین نور گلخانه از نایلون های حاوی افزودنی ضد انعکاس و بازتاب نور استفاده می شود‌. وجود این نوع افزودنی در ترکیب مواد اولیه نایلون گلخانه باعث جلوگیری از بازتاب و انعکاس نور خواهد شد.

نحوه فراهم کردن نور مناسب گلخانه در آپارتمان ها به چه صورت است؟

 گسترش فضای شهری و زندگی آپارتمان‌نشینی دیگر از خانه‌های حیاط‌دار و ویلایی دارای باغچه خبری نیست‌. اما هنوز کسانی هستند که با احداث گلخانه‌های کوچک در منازل خود از گیاهان آپارتمانی نگهداری می‌کنند. از چالش‌های بسیار مهم برای نگهداری از گیاهان آپارتمانی تامین نور و روشنایی گلخانه است‌. زیرا نور‌خورشید همواره در دسترس نمی باشد و گیاهان بدون وجود نور نمی‌توانند فتوسنتز‌کرده و رشد‌کنند. بهترین راهکار برای تامین‌نور‌مناسب‌گلخانه استفاده از نور‌مصنوعی است. نور مصنوعی بهترین جایگزین به جای نور‌خورشید محسوب می‌شود. نور‌های‌مصنوعی باعث تحریک رشد و افزایش کیفیت گیاهان می‌شوند. در گلخانه‌های مخصوص کشت‌صیفی‌جات هم برای پرورش دادن گل‌های تزئینی و جلوگیری از ضعیف شدن گیاهان و محصولات از نور مصنوعی یا همان نور‌سرد استفاده می‌شود. از مهمترین فواید استفاده از نور‌مصنوعی عدم آفتاب سوختگی برگ گیاهان داخل گلخانه است. برخی از گیاهان برای رشد بهتر به دوره‌های تاریکی و روشنایی منظمی نیاز‌دارند، به راحتی می توان از طریق سیستم‌های نور‌مصنوعی گلخانه نوردهی آن‌ها را قطع و وصل و تنظیم‌کرد.

آشنایی با دسته بندی طول دوره نوری گیاهان

 گیاهان بر اساس طول دوره تاریکی و روشنایی به سه گروه روز بلند، روز کوتاه و روز خنثی تقسیم می شوند‌. گیاهان روز بلند مانند سوسن، اطلسی، مینا و نازگل برای گلدهی به ده تا چهارده ساعت نور احتیاج دارند. اگر طول دوره تاریکی این گل‌ها افزایش‌یابد، رشد‌طولی و رویشی آن ها افزایش یافته و رشد زایشی آن‌ها قطع می‌شود. گیاهان روز کوتاه مانند گل داوودی برای رشد‌زایشی و باردهی به دوازده ساعت نور نیازمند هستند. گیاهان روز خنثی مانند میخک، ژربرا، صیفی جات، بگونیا و غیره تعداد ساعت نور مستقلی نیاز دارند.

تامین نور مناسب گلخانه توسط لامپ فتوسنتز

یکی از بهترین روش های تامین‌نور‌مناسب‌گلخانه که جایگزین خوبی به جای نور طبیعی است و باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود، استفاده از لامپ فتوسنتز است. به این نوع لامپ، نور رشد گیاه هم گفته‌می‌شود‌. لامپ‌های‌فتوسنتز با لامپ‌های معمولی فرق دارند و به صورتی طراحی شده اند که برای رشد گیاهان‌ گلخانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لامپ‌ها با تولید طول موج های سبز، زرد، آبی و قرمز مورد نیاز رشد گیاهان را افزایش می دهند.  طول موج آبی جهت رشد برگ گیاهان، طول موج قرمز جهت گلدهی و میوه دادن گیاهان‌، طول موج سبز برای رنگ سبز برگ گیاهان استفاده می‌شود. بیشتر لامپ‌های‌ فتوسنتز با رنگ بنفش تولید می‌شوند زیرا طول موج های آبی و قرمز تاثیر زیادی در بهبود فتوسنتز و رشد گیاهان دارد.

معرفی لامپ های مورد نیاز برای تامین نور مناسب گلخانه

 لامپ‌های رشد گیاه یا فتوسنتز که منجر به بازدهی بالا و افزایش رشد گیاهان می شوند، شامل موارد زیر هستند:

• لامپ فلورسنت

به لامپ های فلورسنت لامپ‌مهتابی هم گفته می‌شود و به عنوان یک گزینه بسیار مناسب برای تامین روشنایی گلخانه به شمار می‌رود. خرید این نوع لامپ بسیار مقرون به صرفه است و هزینه کمی در بر دارد. لامپ فلورسنت باید در فاصله 25 سانتی الی 35 سانتی گیاهان نصب شود. این نوع لامپ‌ فتوسنتز از نظر طیف طول موج به سه گروه سفید گرم، سفید سرد و نور کامل تقسیم می‌شود. فلورسنت بیست و چهل واتی برای تولید بذر مناسب است. این محصول نسبت به لامپ‌های رشته‌ای دو برابر بازدهی دارد.

• لامپ رشته ای

ارزان ترین نوع لامپ‌های فتوسنتز لامپ های رشته ای یا همان لامپ‌های‌حبابی یا تنگستن هستند. حرارتی که توسط این نوع لامپ تولید می شود، زیاد است و باید با فاصله 60 سانتی متری از گیاهان نصب شود. طول موجی که لامپ‌رشته ای انتشار می‌دهد، قرمز است. به همین دلیل از این لامپ در کنار لامپ‌های فلورسنت به عنوان مکمل استفاده می شود. بهتر است برای تامین روشنایی و نور‌گلخانه یک سوم از لامپ‌ها رشته ای و دو سوم از لامپ‌ها فلورسنت انتخاب شوند‌.

• لامپ ال ای دی

یکی از کم مصرف ترین لامپ‌های‌فتوسنتز که حرارت کمی تولید می کند، لامپ ال‌ای‌دی است. قیمت این لامپ‌ها نسبت به لامپ‌های دیگر بیشتر است‌ به این نکته توجه داشته باشید که این لامپ به تنهایی قادر نیست که نور مورد نیاز برای رشد گیاهان را فراهم کند.

• لامپ گازی

لامپ گازی یا لامپ HID به لامپ فلورسنت شباهت زیادی دارد. اما گرما و نور آن نسبت به فلورسنت بیشتر است. این لامپ از محبوبیت بالایی برخوردار می باشد زیرا وسعت بیشتری از گلخانه را پوشش می دهد. برای رنگ طبیعی گیاهان این مدل لامپ بهترین انتخاب است. محبوب ترین لامپ‌های گازی عبارتند از:  لامپ های بخار سدیم و لامپ های متال هالید.

جمع بندی

در این مقاله درباره روش های تامین نور مناسب گیاهان توضیح دادیم و لامپ‌‌های‌فتوسنتزی را که برای تامین روشنایی گلخانه تولید شده اند را معرفی کردیم. تعداد لامپ‌های مورد نیاز گلخانه به فاکتورهایی مانند نوع گیاه، مرحله رشد گیاه و مساحت گیاه بستگی دارد. قبل از خرید لامپ برای تامین نور گلخانه بهتر است با یک فرد متخصص در همین حوزه مشاوره داشته باشید.