Serada uygun ışık ve aydınlatmanın sağlanması, bitkilerin büyümesinin iyileştirilmesinde büyük etkiye sahiptir. Bu nedenle sera sahipleri bu noktaya özellikle dikkat ederler ve seralarına gerekli ışığı sağlamak için farklı yöntemler kullanırlar. Bilim adamlarının yaptığı araştırmaya göre ışıktaki yüzde 1 artış, sera bitkilerinin büyümesini yüzde 1,25 artıracak. Seraya ışık sağlamanın farklı yolları vardır. Bu yazımızda sera aydınlatması sağlama yöntemlerinden ve seralarda yapay ışık kullanımının faydalarından bahsedeceğiz.
Seraya doğru ışığı sağlamak için üç kullanışlı çözüm sunuyoruz
Seralarda örtü olarak geniş naylon kullanılması ve naylon üzerinde toz birikmesi sera ortamında bitkilerin ihtiyaç duyduğu ışık miktarını azaltır. Seraya ışık sağlamanın üç yolu vardır:
-
Sera örtüsünü temiz tutun
Sera içi ve dışı örtü olarak kullanılan naylonlar zamanla toz, yosun, kirlilik, kum vb. birikmesi gibi çeşitli sebeplerden dolayı kirlenmektedir. Sera örtüsünün kirlenmesi, ışığın azaltılmasında önemli bir etkiye sahiptir ve patojenik ajanların büyümesi için uygun bir alan oluşturur. Sera örtüsünün dış ve iç yüzeyini temizleyerek bitkilerin ihtiyaç duyduğu ışığı sağlayabilir ve patojenleri yok edebilirsiniz. Sera örtüsünün ömrünün ve yıkama ve temizliğe karşı dayanıklılığının arttırılması için çok katlı naylonlar kullanılmalıdır.
-
Seranın naylon yüzeyinde çiy oluşumunun önlenmesi
Sera içindeki havanın ısısı ve nemi, sera naylonunun iç yüzeyinde çiy damlalarının oluşmasına neden olur. Çiy damlalarının oluşmasının nedeni sera içi hava ile dışarıdaki hava arasındaki sıcaklık farkıdır. Naylon yüzeyinde çiy birikmesi ışık miktarını 20% oranında azaltacak ve bitki ve sera ürünlerinin büyümesinde azalmaya yol açacaktır. Bu sorunu çözmenin faydalı yöntemlerinden biri de sera örtüsü olarak çiğ önleyici katkı maddesi içeren naylonların kullanılmasıdır.
-
Sera örtüsünün yansımasının azaltılması
Işık seranın naylon yüzeyine düştüğünde bir kısmı seraya girerek bitkiler tarafından kullanılır, bir kısmı da naylon tarafından yansıtılır. Bulutlu günlerde güneş ışığı miktarı daha az yoğun olduğunda. Işık yansıması bitkinin büyümesi için gerekli ışığın sağlanamamasına neden olur. Seraya ışık sağlamak amacıyla yansıma önleyici ve ışık yansıtma katkı maddeleri içeren naylonlar kullanılmaktadır. Sera naylonu hammaddelerinin bileşiminde bu tip katkı maddelerinin bulunması ışığın yansımasını ve yansımasını engelleyecektir.
Dairelerde sera için doğru ışık nasıl sağlanır?
Kentsel mekanın ve apartman yaşamının genişlemesi artık avlulu evlerden, bahçeli villalardan haber değil. Ancak hala evlerine küçük seralar kurarak ev bitkilerinin bakımını yapanlar var. Ev bitkilerinin bakımında en önemli zorluklardan biri serada ışık ve aydınlatma sağlamaktır. Çünkü güneş ışığı her zaman mevcut değildir ve bitkiler ışık olmadan fotosentez yapıp büyüyemezler. Sera için doğru ışığı sağlamanın en iyi yolu yapay ışık kullanmaktır. Yapay ışık güneş ışığına en iyi alternatiftir. Yapay ışıklar bitkilerin büyümesini teşvik eder ve kalitesini artırır. Özel seralarda dekoratif çiçek yetiştirmek, bitki ve ürünlerin zayıflamasını önlemek amacıyla yapay ışık veya soğuk ışık kullanılmaktadır. Yapay ışık kullanmanın en önemli faydalarından biri sera içerisindeki bitkilerin yapraklarında güneş yanığı oluşmamasıdır. Bazı bitkilerin daha iyi büyümeleri için düzenli aralıklarla karanlık ve ışığa ihtiyaçları vardır; seranın yapay ışık sistemleri aracılığıyla kapatılıp açılması ve maruziyetlerini ayarlamak kolaydır.
Bitkilerin fotoperiyot uzunluklarının sınıflandırılmasını bilmek
Bitkiler karanlık ve aydınlık periyotlarının uzunluğuna göre uzun gün, kısa gün ve nötr gün olmak üzere üç gruba ayrılır. Zambak, petunya, mina ve nazgul gibi uzun gün bitkilerinin çiçeklenmesi için 10 ila 14 saat arası ışığa ihtiyaç vardır. Bu çiçeklerin karanlık döneminin uzunluğu artarsa boylamasına ve vejetatif büyümeleri artacak ve üreme büyümeleri duracaktır. Krizantem gibi kısa gün bitkileri üreme ve meyve verme için on iki saatlik ışığa ihtiyaç duyar. Karanfil, gerbera, yaz bitkileri, begonyalar gibi gün nötr bitkiler bağımsız sayıda ışık saatine ihtiyaç duyar.
Fotosentez lambaları ile seraya uygun ışığın sağlanması
Doğal ışığa iyi bir alternatif olan ve bitkilerin büyümesini artıran seraya uygun ışık sağlamanın en iyi yöntemlerinden biri fotosentez lambalarının kullanılmasıdır. Bu tür lambalara bitki büyüme ışığı da denir. Fotosentez lambaları sıradan lambalardan farklıdır ve sera bitkilerinin yetiştirilmesinde kullanılacak şekilde tasarlanmıştır. Bu lambalar yeşil, sarı, mavi ve kırmızı dalga boyları üreterek bitkilerin büyümesini arttırır. Mavi dalga boyu bitki yapraklarının büyümesi için, kırmızı dalga boyu bitkilerin çiçeklenmesi ve meyve vermesi için, yeşil dalga boyu ise bitki yapraklarının yeşil rengi için kullanılır. Çoğu fotosentez lambası mor renkte üretilir çünkü mavi ve kırmızı dalga boyları fotosentezi ve bitki büyümesini iyileştirmede büyük etkiye sahiptir.
Sera için doğru ışığı sağlamak için gereken lambaların tanıtılması
Yüksek verime ve artan bitki büyümesine yol açan bitki büyüme veya fotosentez lambaları aşağıdakileri içerir:
-
Florasan lamba
Floresan lambalara ay ışığı lambaları da denir ve sera aydınlatması sağlamak için oldukça uygun bir seçenek olarak kabul edilir. Bu tür bir lambanın satın alınması çok uygundur ve maliyeti düşüktür. Floresan lamba bitkilerden 25 ila 35 cm mesafeye monte edilmelidir. Bu tip fotosentez lambaları dalga boyu spektrumu açısından üç gruba ayrılır: sıcak beyaz, soğuk beyaz ve tam ışık. Tohum üretimi için yirmi kırk watt lık bir floresan lamba uygundur. Bu ürün akkor lambalardan iki kat daha verimlidir.
-
Akkor lamba
En ucuz fotosentez lambası türü akkor veya tungsten lambalardır. Bu tip lambaların ürettiği ısı yüksektir ve bitkilerden 60 cm uzağa monte edilmelidir. Akkor lambanın yaydığı dalga boyu kırmızıdır. Bu nedenle bu lamba floresan lambaların yanında tamamlayıcı olarak kullanılmaktadır. Seranın aydınlatmasını sağlamak için akkor lambaların üçte birini ve floresan lambaların üçte ikisini seçmek daha iyidir.
-
LED lamba
Az ısı üreten, enerji açısından en verimli fotosentez lambalarından biri LED lambadır. Bu lambaların fiyatı diğer lambalara göre daha yüksektir, unutmayın ki bu lamba tek başına bitkilerin büyümesi için gereken ışığı sağlayamaz.
-
Gaz lambası
Bir gaz lambası veya HID lambası, floresan lambaya çok benzer. Ancak ısısı ve ışığı floresandan daha fazlasıdır. Bu lamba seranın daha geniş bir alanını kapladığı için oldukça popülerdir. Bu lamba modeli bitkilerin doğal rengi için en iyi seçimdir. En popüler gaz lambaları: Sodyum buharlı lambalar ve metal halojenür lambalar.
Sonuç
Bu yazımızda bitkilere uygun ışık sağlamanın yollarını anlattık ve sera için aydınlatma sağlamak amacıyla üretilen fotosentetik lambaları tanıttık. Seranın ihtiyaç duyduğu lamba sayısı bitki türü, bitkinin büyüme aşaması ve bitkinin alanı gibi faktörlere bağlıdır. Seraya ışık sağlayacak lamba almadan önce bu alanda uzman birine danışmak daha doğru olacaktır.