Petrokimya hammaddeleri kullanılarak yapılan ve çeşitli plastiklerin üretiminde kullanılan geri dönüştürülmüş pelet şeklindeki plastiklere naylon granül adı verilmektedir. Naylon granülün kalitesi, üretim ve dürüstlük aşamalarında mercek ve küçük silindir haline getirilen malzemelerin cinsine, bal, şeffaf vb. olmasına bağlıdır. Malzeme torbası, petrokimya hammaddelerinin taşınmasında naylon ambalaj olarak kullanılmakta olup, malzeme boşaltıldıktan sonra geri dönüştürülerek granül malzemeye dönüştürülecektir. Bu yazımızda sizlere naylon granüller hakkında daha fazla bilgi vereceğiz.
Granül nedir?
Granül, tohum veya tohuma benzer topak şeklinde üretilen küçük parçacıklar ve küçük parçaları ifade eder. Bu parçacıklar genellikle düzenli bir şekle sahiptir ve plastik, metal, kimyasallar vb. çeşitli malzemelerden yapılmıştır. Granüller genellikle çeşitli endüstrilerde hammadde olarak kullanılır.
Granüllerin kullanımı plastik, kimya, gıda, ilaç ve inşaat sektörü gibi çeşitli sektörlerde yaygındır. Örneğin plastik endüstrisinde granüller, plastik parçaların, filmlerin, boruların ve diğer ürünlerin üretiminde hammadde olarak kullanılmaktadır.
Kullanılan malzeme türüne ve endüstriye göre granüllerin özellikleri ve karakteristikleri farklı olacaktır. Plastik sektöründe mekanik özellikler, termal stabilite, elektriksel özellikler vb. dikkate alınabilirken gıda sektöründe sağlık ve güvenlik özellikleri önemli olacaktır.
Naylon granül nedir ve nasıl üretilir?
Naylon granül, küçük tanecikler ve düzgün granülasyon şeklindeki naylonun hammaddesidir. Bu granüller, belirli çaplarda küçük taneler halinde üretilen naylon polimerlerin birleşimidir. Naylon granül genellikle çeşitli naylon ürünler üretmek için hammadde olarak kullanılır.
Bu granüller naylon üretim sürecinde kullanılır. Bu proseste naylon hammaddesi gerekli katkı maddeleri ile birlikte ekstruder veya döküm makinesinde sıcak olarak kalıplanıp eritildikten sonra nötralize edilerek granül haline getirilir. Bu granüller otomotiv sanayi, ambalaj sanayi, giyim, beyaz eşya ve diğer sanayiler gibi pek çok sektörde kullanılmaktadır.
Naylon granüller (Extrusion) işlemiyle üretilir. Bu işlemde naylon polimer yüksek sıcaklık ve basınca maruz bırakılarak belirli bir kalıptan (disk veya matris) geçirilir. Aşağıda genel olarak naylon granül üretim aşamalarını anlatacağım:
- Ön işleme: Bu adımda hammadde olarak naylon polimer seçilir. Öncelikle ham naylon ve katkı maddeleri gibi hammaddeler küçük granüller halinde hazırlanır. Daha sonra bu granüller, bileşenlerin homojen bir karışımını elde etmek için (Blender) benzeri bir cihazda birlikte karıştırılır.
- Polimer erimesi: Bu aşamada karıştırılan malzemeler (Extruder) adı verilen bir ekstrüzyon cihazına aktarılır. Ekstruder, içinde bir giriş ve bir çıkış bulunan uzun bir kuledir. Ekstruderin içinde karıştırılan malzemeler, naylon polimeri eritmek için kademeli olarak yüksek bir sıcaklığa ısıtılır.
- Ekstrüzyon: Naylon polimer eridikten sonra bir ekstrüzyon kalıbından akar. Ekstrüzyon kalıbı, granülün son şeklini belirleyen bir kesme yuvasına sahip bir disk veya matristir. Erimiş naylon polimer bu boşluktan geçerek küçük granüller halinde dışarı çıkar.
Naylon granüller ekstrüzyon (Extrusion) işlemiyle üretilir. Bu işlemde, naylon polimer yüksek sıcaklık ve basınç altına yerleştirilerek belirli bir kalıptan (disk veya matris) geçirilir. Karışan malzemeler, ekstruder (Extruder) adı verilen bir ekstrüzyon cihazına aktarılır. Ekstruder, içinde bir giriş ve bir çıkış bulunan uzun bir kuledir. Ekstruderin içinde, karıştırılan malzemeler, naylon polimeri eritmek için kademeli olarak yüksek bir sıcaklığa ısıtılır. Naylon polimer eridikten sonra, bir ekstrüzyon kalıbından akar. Ekstrüzyon kalıbı, granülün son şeklini belirleyen bir kesme yuvasına sahip bir disk veya matristir. Erimiş naylon polimer bu boşluktan geçerek küçük granüller halinde dışarı çıkar. - Soğutma: Taze üretilen naylon granüller, hava veya su ile hızla soğutularak hızla sertleşerek son şeklini alır.
- Ayırmak: Soğuk ve sert naylon granülleri malzemenin geri kalanından ayrılabilir. Bu işlem uygun süzgeçler ve filtreler ile yapılabilir.
- Paketleme: Ayırma ve son hazırlık işlemlerinin ardından naylon granüller uygun ambalajlara konularak ideal koşullarda depolanır ve taşınır.
Naylon granül üretim prosesinin detaylarının naylonun türüne, kullanılan ekipmana ve üretim şartlarına göre değişebileceğini unutmayın.
Plastik granül, kalıp makinalarına dökülerek çeşitli parçalara dönüştürülen küçük plastik toplar halindedir. Şekillendirme makinelerinin yapısı, içine dökülen hammaddelerin küçük plastik toplara benzer olması gerektiği şekildedir. Makinenin giriş hazneleri, keskin köşeli levhalar halindeki geri dönüştürülmüş öğütülmüş plastik malzemelerin içlerine sığmasına izin vermez ve bunların diğer malzemelerle aynı olmayan boyutları, koordinasyonsuz bir kombinasyon oluşturacaktır. Bu nedenle naylon granül formunda yeni hammaddeler hazırlanmaktadır. Kırma makinesi her türlü terlik, plastik ambalaj, plastik aksesuar vb. gibi geri dönüştürülmüş hammaddeleri granül haline getirir. Üretilen granüller kullanılarak sayısız plastik türevi üretilip pazarlanabilmektedir. Naylon granül türleri, polietilen granüller, polipropilen granüller ve polikarbonat granüller olmak üzere üç kategoriye ayrılır.
Naylon granül birinci sınıf hammaddelerden biri midir?
Naylon granüller genellikle birinci sınıf hammaddelerden üretilmektedir. Birinci sınıf naylon hammaddeleri, arzu edilen özelliklere sahip naylon üretmek için kullanılan yüksek kaliteli ve saf hammaddeleri içerir. Bu ham maddeler poliamidleri (örneğin poliheksametilen adipamid) ve naylonun nihai özelliklerini geliştirmek için gereken diğer katkı maddelerini içerebilir.
Naylon granül üretiminde yüksek kaliteli birinci sınıf hammaddelerin kullanılması, nihai ürünün kalitesini ve yüksek performansını garanti eder. Bu hammaddeler genellikle yüksek kalitelerinden emin olmak için sıkı standartlar altında kontrol edilir ve test edilir.
Bu nedenle birinci sınıf hammaddelerden üretilen naylon granül yüksek kaliteye sahip olup, istenilen özellik ve performansa sahip naylon ürünlerin üretiminde uygun bir hammadde olarak kullanılmaktadır.
2 veya 3 dereceli naylon granül var mı?
Naylon granüller 1. sınıf hammaddelerin yanı sıra 2. veya 3. sınıf hammaddelerden de üretilebilmektedir. 2. ve 3. sınıf, kalitesi ve saflığı 1. sınıf malzemelerden daha düşük olan malzemeleri ifade eder. 2. ve 3. Sınıf ham maddeler, geri dönüştürülmüş malzemeleri veya önceki üretim süreci ziyaretlerinden üretilen malzemeleri içerebilir. Naylon granüllerin üretimi için 2. ve 3. sınıf hammaddelerin kullanımı ekonomik, çevresel veya kaynakların yeniden kullanımı nedeniyle olabilir. Ancak 1. sınıf malzemelerden üretilen granüllere göre bazı özellikler ve kaliteler azalabilmektedir.
Bu nedenle nihai üründe yüksek kalite ve spesifik özellikler amaçlanıyorsa 1. sınıf malzemelerden üretilen naylon granüllerin kullanılması tavsiye edilir. Ancak nihai ürün özel özellik ve kalite gerektirmiyorsa 2. veya 3. sınıf malzemelerden üretilen naylon granüllerin kullanılması ekonomik açıdan avantajlı olabilir.
Naylon granül çeşitleri
Naylon granüller temel olarak birkaç ana tipte ve kimyasal bileşime ve farklı özelliklere göre üretilir. Bazı naylon granül türleri şunlardır:
- Naylon 6 (Naylon 6): Bu tip naylon heksametilen adipamidden üretilmekte olup ambalaj, otomotiv sanayi, giyim, mühendislik parçaları vb. sektörlerde kullanılmaktadır.
- Naylon 6/6: Bu tip naylon hekzametilen adipamid ve adipik asitten üretilir. Bu granül çok yüksek ısı direncine, iyi mekanik dirence ve aşınma direncine sahiptir. Uygulamaları arasında ileri mühendislik parçaları, paketleme, teknik giysiler vb. yer alır.
- Naylon 12: Bu tip naylon laurelamin ve siklododeksandiaminden üretilir. Düşük sıcaklıklarda yüksek esneklik, ısıya ve kimyasallara dayanıklılık, hidrofobik özellikler ve korozyon direnci gibi benzersiz özelliklere sahiptir. Kullanım alanları arasında gıda ambalajı, otomotiv parçaları, borular vb. yer alır.
- Naylon 11:Bu tür naylon, hint yağından elde edilen biyoplastik reçineden üretilir. Kırılma direnci, düşük sıcaklıklarda esneklik ve kimyasal direnç gibi özelliklere sahiptir. Uygulama alanları arasında endüstriyel borular, petrol ve gaz boruları, su ve kanalizasyon boruları, elektrikli parçalar vb. yer alır.
Yukarıdakiler yalnızca bazı naylon granül türleridir ve farklı ihtiyaçlara ve uygulamalara bağlı olarak başka türleri de vardır.
Renge göre naylon granül çeşitleri
Naylon granüllerin farklı renk ayrımlarında da mevcuttur. Bu ayırma genellikle granülün taban rengine göre yapılır ve bunun sonucunda farklı renklerde naylon granül elde edebilirsiniz.
Naylon granüllerde yaygın olarak kullanılan bazı renkler şunlardır:
Cam veya şeffaf naylon granüller
Şeffaf renkli naylon granül, şeffaf naylon hammaddelerinin kullanıldığı ve şeffaf renkte üretilen naylon granül çeşididir. Bu tip şeffaf naylon granül genellikle ekstrüzyon veya enjeksiyon işlemleri kullanılarak küçük granüller halinde üretilir.
Şeffaf renkli naylon granüller, gıda ambalajlarında, şeffaf objelerde ve özel özellikleri nedeniyle şeffaflığa ihtiyaç duyan parçalarda kullanılır. Bu tip şeffaf naylon granül, yüksek şeffaflık, darbe dayanımı, iyi esneklik ve kırılmaya karşı direnç gibi özelliklere sahiptir.
Şeffaf naylon granüllerin ana kullanım alanları şunlardır:
- Gıda ambalajları: Meyve, sebze, kuruyemiş ve atıştırmalıkların yer aldığı gıda ambalajlarında şeffaf naylon granül kullanımı, şeffaflığı ve içeriği gösterebilme özelliğinin yanı sıra koruyucu özellikleri ve gıda tazeliğini muhafaza etmesi nedeniyle kullanılmaktadır.
- Ambalaj endüstrisi: Şeffaf naylon granüller, elektronik bileşenler, ev aletleri, endüstriyel bileşenler ve tıbbi bileşenler gibi endüstriyel ürünlerin paketlenmesinde kullanılır. Bu ambalaj türü ürünün şeffaflığını ve sunumunu geliştirir.
- İmalat sektörü: Şeffaf naylon granüller aynı zamanda imalat sanayinde mühendislik parçaları, otomotiv parçaları, ev aletleri parçaları ve endüstriyel parçaların üretiminde hammadde olarak kullanılmaktadır.
Bal renkli veya mat naylon granüller
Bal renkli naylon granül, bal veya mat renkli naylon hammaddelerinin kullanıldığı ve küçük taneler halinde üretilen bir naylon granül türüdür. Bu tip naylon granül kendine has özelliklerinden dolayı çeşitli endüstrilerde kullanılmaktadır. Bal renkli naylon granüller genel olarak ambalajlarda, endüstriyel parçalarda, otomotiv parçalarında, giyim sektöründe ve plastik ürünlerde kullanılmaktadır. Bu naylon granülün bal rengi veya donuk rengi, sıcak ve doğal bir görünüme ihtiyaç duyan ürünlere güzellik ve güç katar.
Bal renkli naylon granüllerin ana kullanım alanları şunlardır:
- Ambalaj: Özel renkli gıda ürünleri, kozmetik ürünler, ev aletleri gibi sıcak ve doğal görünüm gerektiren ürünlerin ambalajında bal veya mat renkli naylon granüllerin kullanılması.
- Endüstriyel parça sektörü: Bal renkli naylon granüller elektronik parçalar, makine parçaları, otomotiv parçaları ve çeşitli endüstrilere ait parçalar gibi endüstriyel parçaların üretiminde kullanılmaktadır. Ballı veya mat renkli bu tip naylon granül, ürünlere daha fazla mekanik mukavemet ve dayanıklılık kazandırır.
- Hazır Giyim Sektörü: Giyim ürünlerinin üretiminde bal renginde veya mat naylon granüllerin kullanılması, kumaşın kalitesinde ve dokusunda iyileşme sağlamanın yanı sıra mukavemet ve stabilitenin de artmasına neden olur.
- Plastik ürünler endüstrileri: Bal renkli veya mat naylon granüller, ev ürünleri, mutfak aletleri, dekorasyon ve diğer ürünler gibi çeşitli plastik ürünlerin üretiminde hammadde olarak kullanılmaktadır.
Bal veya mat renkli naylon granüller kullanılarak ürünlerde farklı ihtiyaçlara uygun renk çeşitliliği yaratılmasının yanı sıra ürünlerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin iyileştirilmesi de mümkündür.
Süt renkli naylon granüller
Süt renkli naylon granül, süt rengi naylon hammaddelerinin kullanıldığı bir naylon granül türüdür. Bu tip naylon granül küçük taneler halinde üretilmekte ve çeşitli endüstrilerde kullanılmaktadır.
Sütlü naylon granüller, özel özellikleri nedeniyle ambalajlarda, endüstriyel parçalarda, otomotiv parçalarında, giyim endüstrisinde ve plastik ürünlerde kullanılmaktadır. Bu naylon granülün süt rengi, ürünlere çekici ve olağanüstü bir görünüm kazandırmakta ve onları diğer ürünlerden ayırmaktadır.
Süt renkli naylon granüllerin ana kullanım alanları şunlardır:
- Ambalaj: Süt rengi naylon granüllerin gıda, kozmetik, ev aletleri ve diğer sanayi gibi çeşitli ürünlerin ambalajlanmasında kullanılmasıdır. Süt rengi ürünlere daha fazla güzellik ve çekicilik katar.
- Endüstriyel parça endüstrisi: Süt rengi naylon granüllerin elektronik parçalar, makine parçaları, otomotiv parçaları ve çeşitli endüstrilere ait parçalar gibi endüstriyel parçaların üretiminde kullanılması. Süt rengi bu parçalara çekici ve sıra dışı bir görünüm kazandırır ve onları diğerlerinden ayırır.
- Hazır giyim sektörü: Süt rengi naylon granüllerin giysi, çanta ve aksesuar gibi giyim ürünlerinin üretiminde kullanılması. Süt rengi bu ürünlere benzersiz ve modern bir görünüm kazandırır.
- Plastik endüstrisi: Süt rengi naylon granüllerin plastik sepet ve kaplar, oyuncaklar, mutfak aletleri vb. çeşitli plastik ürünlerin üretiminde kullanılması. Süt rengi bu ürünlere güzel ve çekici bir görünüm kazandırır.
Süt rengi naylon granüllerin çeşitli endüstrilerde kullanılması, çekici ve sıra dışı görünüme sahip ürünlerin yaratılmasına olanak tanır ve bunların pazarda ayırt edilmesine yardımcı olur.
Naylon granül üretim hattı kaç şekilde çalışır?
Birinci yöntem olarak sicim granül üretim hatları daha basit makinelerle çalışmaktadır. İran da yaygın olarak kullanılan, önce plastiğin ekstruder içerisinde eritildiği, daha sonra metal eleklerden geçirilip ipler halinde su havuzundan geçirilerek küçük değirmen makinesine gittiği bu yöntem . Plastik ipler parçalara ayrıldıktan sonra kurur. Bu uygun yöntemle üretilen granüller, yeni hammaddelerin granüllerine benzememekte olup, plastik parçacıklara ve keskin köşelere sahiptir. Bu üretim hattında iplikler sürekli kesildiği için operatörün hattın performans durumunu sürekli kontrol etmesi gerekir.
Kuru granül üretim hatlarında ikinci yöntem olarak ezilmiş plastik parçalar ekstruder kullanılarak eritilir ve filtrelenir. Daha sonra erimiş malzeme bıçakla kesilerek vantuzla emildikten sonra soğuk tüp yolundan geçirilerek kurutulur. Bir sonraki adımda malzeme büyük bir tanka girer ve basınç düşüşüyle birlikte ağır granüller aşağı iner ve hava tankın tepesine çıkar. Kuru granül üretim hattının makineleri, şerit granül üretim hattına göre daha gelişmiş olup, uzaktan kumanda ile çalışmaktadır.
Naylon granül birinci sınıf bir hammadde olarak kabul edilir mi?
Naylon granüller, granül malzemelerin doğrudan petrokimyadan üretim döngüsüne girmiş olması durumunda yeni ve birinci sınıf malzeme olarak kabul edilir. Ancak geri dönüştürülmüş ve atık hammaddeleri kullanarak granül malzeme üretiyorlarsa birinci sınıf malzeme sayılmayacaktır. Kazanç amacı güden bazı üreticiler, müşterilerine birinci sınıf naylon granül yerine ikinci ve üçüncü sınıf naylon granülü tercih edip daha fazla ücret talep ediyor. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için tüketicilerin bu ürünü saygın firmalardan satın alması daha doğru olacaktır.
Naylon granül hammaddelerinin kullanım alanları nelerdir?
Birinci sınıf hammadde kullanımına gerek duyulmayan durumlarda granül hammaddeler kullanılmaktadır. Granül kullanımı üretim maliyetlerini azaltır ve çevre sağlığının korunmasına yardımcı olur. Örneğin çöp poşeti üreten fabrikaların bu ürünü üretmek için yeni hammadde kullanmasına gerek kalmıyor. Bu nedenle maliyetleri azaltmak amacıyla çöp poşeti üretiminde ikinci ve üçüncü sınıf hammaddeler kullanılmaktadır.